«Εναλλακτική» ψήφος από τις ερχόμενες Δημοτικές και Περιφερειακές εκλογές

Σαρωτικές τροποποιήσεις σε όλο το θεσμικό πλαίσιο εκλογής, διακυβέρνησης και λειτουργίας των δήμων και περιφερειών θα προωθήσει ο Υπουργός Εσωτερικών κ. Θοδωρής Λιβάνιος το προσεχές φθινόπωρο με την κατάθεση στη Βουλή του νέου Κώδικα των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Οι βασικότερες αλλαγές επιφέρουν ριζική αναθεώρηση στον τρόπο διεξαγωγής των επόμενων αυτοδιοικητικών εκλογών του 2028, καθώς προβλέπουν ανάδειξη δημάρχων και περιφερειαρχών σε μία Κυριακή, με κατάργηση του β’ γύρου και την ενεργοποίηση της νέο εισαγόμενης «εναλλακτικής» ψήφου.

Μιας ψήφου που θα ανακατανέμεται ανάμεσα μόνο στους δύο πρώτους συνδυασμούς, θα κρίνουν το αποτέλεσμα και εν τέλει θα εκλέγουν και Δήμαρχο και Περιφερειάρχη.


Στις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές- Θα ψηφίζουμε μια φορά, δύο συνδυασμούς

Ο Υπουργός κ. Λιβάνιος παρουσίασε στο Υπουργικό Συμβούλιο της περασμένης Παρασκευής, τις προωθούμενες αλλαγές για τις αυτοδιοικητικές εκλογές στους 332 δήμους και τις 13 περιφέρειες της χώρας, σε εκλογές που θα διεξάγονται σταθερά ανά 5ετία, σε έναν γύρο, την τελευταία Κυριακή του Νοεμβρίου.

Οι ψηφοφόροι θα βάζουν σταυρό προτίμησης στον συνδυασμό, στον δήμαρχο ή στον περιφερειάρχη και αντιστοίχως τους συμβούλους, όπως ακριβώς τους επέλεγαν έως σήμερα.

Αυτό που αλλάζει είναι πως στο κάτω μέρος του ψηφοδελτίου θα παρατίθενται και οι υπόλοιποι συνδυασμοί κατά σειρά ανακήρυξης, έτσι ώστε ο εκλογέας, εφόσον το επιθυμεί, να δίνει εναλλακτική - συμπληρωματική ψήφο.

Μετά το κλείσιμο της κάλπης η καταμέτρηση θα διεξάγεται με τον τρόπο που έγινε και στις τελευταίες εκλογές

Συνεπώς αν ο πρώτος σε σταυρούς συνδυασμός ξεπεράσει το 42%, τότε εκλέγεται άμεσα δήμαρχος ή περιφερειάρχης συγκεντρώνοντας τουλάχιστον τα 3/5 των εδρών και φυσικά σε αυτή την περίπτωση δεν θα λαμβάνεται υπόψη η εναλλακτική ψήφος.

Σε αντίθετη περίπτωση, αν δηλαδή κανένας συνδυασμός δεν περάσει τον πήχη του 42%, τότε θα ενεργοποιείται άμεσα η β’ φάση της καταμέτρησης.

Μόνο που στη δεύτερη φάση θα προκρίνονται μόνο οι δύο πρώτοι συνδυασμοί -αυτοί δηλαδή που με το παλιό σύστημα θα περνούσαν στη δεύτερη Κυριακή- και στους σταυρούς που ήδη έχουν συγκεντρώσει θα προστίθενται οι εναλλακτικές ψήφοι που πιθανόν να έχουν πάρει από τους ψηφοφόρους που ως πρώτη επιλογή σταύρωσαν συνδυασμούς που δεν προκρίθηκαν στη β’ φάση.

Νικητής θα είναι ο συνδυασμός που και στις δύο εκλογικές φάσεις πάρει τις περισσότερες ψήφους.

Κανόνες διαφάνειας
Σύμφωνα πάντα με το περιεχόμενο του νέου Κώδικα, το υπουργείο στοχεύει στη μείωση της οικονομικής επιβάρυνσης συνδυασμών και υποψηφίων, εξαρτώντας το ύψος του σχετικού παραβόλου από τον πληθυσμό κάθε ΟΤΑ και όχι από τον αριθμό των υποψηφίων.

Παράλληλα, όμως, καθιερώνει αυστηρούς κανόνες διαφάνειας και μηχανισμούς παρακολούθησης των προεκλογικών δαπανών και των τηλεοπτικών εμφανίσεων των υποψηφίων.

Επιπρόσθετα, για πρώτη φορά θα παρέχεται η δυνατότητα ανάδειξης συγκεκριμένου αριθμού δημοτικών και περιφερειακών συμβούλων χωρίς σταυρό.
Ο νέος αυτός θεσμός προσομοιάζει με τους βουλευτές Επικρατείας και στοχεύει στην προσέλκυση ικανών επιστημόνων και υποψηφίων εγνωσμένου κύρους, οι οποίοι μπορούν να συνεισφέρουν στις τοπικές κοινωνίες.

Αυτό που μένει να δούμε, είναι με ποιο τρόπο θα καθιερωθεί κάποια ποσόστωση για τη συμμετοχή όσο το δυνατόν περισσότερων υποψηφίων ηλικίας έως 30 ετών, αλλά και η κατάργηση της δυνατότητας απόσπασης αιρετών δημοσίων υπαλλήλων λόγω εκλογής, μιας και η εκλογή αποτελεί στάση προσφοράς στα κοινά και δεν πρέπει να εργαλειοποιείται ως όχημα αποσπάσεων, αποδυναμώνοντας υπέρμετρα τη στελέχωση των δημόσιων υπηρεσιών.

Αναφορικά με το σύστημα διακυβέρνησης, προβλέπονται μεταξύ άλλων:

■ Υποχρεωτική δημόσια διαβούλευση για όλες τις κανονιστικές πράξεις πριν εισαχθούν στο δημοτικό - περιφερειακό συμβούλιο.

■ Αποκλειστικά ηλεκτρονικά τοπικά δημοψηφίσματα για θέματα αρμοδιότητας των δήμων.

■ Σύσταση θέσης υπηρεσιακού γραμματέα σε δήμους άνω των 200.000 κατοίκων.

■ Επιτάχυνση της έκδοσης αποφάσεων για έλεγχο νομιμότητας εντός 10 ημερών.

■ Διατήρηση του δημοτικού τέλους για την κάλυψη ανταποδοτικών υπηρεσιών και καθιέρωση Τέλους Τοπικής Ανάπτυξης (ΤΤΑ), με την ενσωμάτωση σε αυτό του δημοτικού φόρου και του Τέλους Ακίνητης Περιουσίας (ΤΑΠ). Το ΤΤΑ θα καθορίζεται ελεύθερα από τους δήμους και θα αξιοποιείται για την κάλυψη πάσης φύσης δαπανών και επενδυτικών δραστηριοτήτων.

■Τέλος προβλέπετε η επαναφορά του προληπτικού ελέγχου του Ελεγκτικού Συνεδρίου για εντάλματα όμως πάνω από 15.000 ευρώ

.
Όσο για την πιλοτική εφαρμογή της επιστολικής ψήφου στις ευρωεκλογές του 2024, το ΥΠΕΣ σχεδιάζει να δώσει στους πολίτες δυνατότητα ηλεκτρονικής ψήφου και για τις αυτοδιοικητικές εκλογές, μόνο που αρχικά θα είναι προαιρετική και θα συνυπάρχει με τη φυσική παρουσία στις κάλπες.