Η ΕΕ θα ενισχύσει τις χρηματοοικονομικές γνώσεις και τις επενδυτικές ευκαιρίες για τους πολίτες γράφει ο Χρήστος Αγοραστός

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε δύο σημαντικές πρωτοβουλίες για την προώθηση της Ένωσης Αποταμιεύσεων και Επενδύσεων και την επίτευξη απτών οφελών για όλους τους πολίτες της ΕΕ.

Η ολοκληρωμένη δέσμη μέτρων επικεντρώνεται στη βελτίωση των χρηματοοικονομικών γνώσεων για όλους και σε όλα τα στάδια της ζωής και εισάγει ένα σχέδιο στρατηγικής για τους αποταμιευτικούς και επενδυτικούς λογαριασμούς (SIA) — ένα εργαλείο που αποσκοπεί στο να καταστήσει τις επενδύσεις απλούστερες και πιο προσβάσιμες για όλους.

Η στρατηγική για τον χρηματοοικονομικό γραμματισμό έχει ως στόχο να βοηθήσει τους πολίτες να λαμβάνουν ορθές οικονομικές αποφάσεις, βελτιώνοντας τελικά την ευημερία, την οικονομική ασφάλεια και την ανεξαρτησία τους.

Με τον σωστό συνδυασμό οικονομικών γνώσεων και δεξιοτήτων, οι πολίτες μπορούν να προϋπολογίζουν καλύτερα, να αποφεύγουν απάτες και απάτες, να εξοικονομούν αποτελεσματικότερα και να αισθάνονται καλύτερα εξοπλισμένοι για να επενδύουν για το μέλλον τους.

Τα επίπεδα χρηματοοικονομικών γνώσεων παραμένουν χαμηλά στην ΕΕ — λιγότερο από το ένα πέμπτο των πολιτών της ΕΕ έχουν υψηλό επίπεδο χρηματοοικονομικών γνώσεων (Ευρωβαρόμετρο 2023), με σημαντικές διαφορές μεταξύ των κρατών μελών.

Ως εκ τούτου, η στρατηγική περιλαμβάνει μέτρα για την ενίσχυση της χρηματοοικονομικής ευαισθητοποίησης όλων των πολιτών και τη στήριξη των προσπαθειών των κρατών μελών για τη βελτίωση των χρηματοοικονομικών γνώσεων.

Η στρατηγική της Επιτροπής για τον χρηματοοικονομικό γραμματισμό βασίζεται σε τέσσερις αλληλοενισχυόμενους πυλώνες:

• Συντονισμός και βέλτιστες πρακτικές: Η Επιτροπή θα συγκεντρώσει τα ενδιαφερόμενα μέρη για να διευκολύνει την αμοιβαία μάθηση επιτυχημένων εθνικών και διεθνών πρωτοβουλιών χρηματοοικονομικού γραμματισμού και να ενθαρρύνει την υιοθέτηση βέλτιστων πρακτικών από τα κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένων δράσεων που στοχεύουν στις ανάγκες συγκεκριμένων ομάδων.

• Επικοινωνία και ευαισθητοποίηση: Η Επιτροπή θα δρομολογήσει πανευρωπαϊκή εκστρατεία χρηματοοικονομικών γνώσεων που θα συμπληρώνει και θα ενισχύει τις εθνικές προσπάθειες για την αύξηση της χρηματοοικονομικής ευαισθητοποίησης των πολιτών.

• Χρηματοδότηση πρωτοβουλιών χρηματοοικονομικών γνώσεων, συμπεριλαμβανομένης της έρευνας: Η Επιτροπή θα ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να χρησιμοποιήσουν τα υφιστάμενα χρηματοδοτικά μέσα της ΕΕ για τη στήριξη πρωτοβουλιών χρηματοοικονομικού γραμματισμού και έρευνας.

• Παρακολούθηση της προόδου και εκτίμηση των επιπτώσεων: Η Επιτροπή θα διεξάγει τακτικές έρευνες του Ευρωβαρόμετρου και θα ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να αναπτύξουν εργαλεία αξιολόγησης για την παρακολούθηση της προόδου των επιπέδων χρηματοοικονομικών γνώσεων.

Ένα κρίσιμο στοιχείο για τη διασφάλιση της οικονομικής ανεξαρτησίας είναι η δυνατότητα των πολιτών να διαχειρίζονται καλύτερα τις αποταμιεύσεις και να δημιουργούν πλούτο με την πάροδο του χρόνου, μεταξύ άλλων επενδύοντας στις κεφαλαιαγορές.

Οι πολίτες της ΕΕ έχουν ένα από τα υψηλότερα ποσοστά αποταμίευσης στον κόσμο, αλλά συχνά δεν αξιοποιούν στο έπακρο τις αποταμιεύσεις τους.

Η στρατηγική για τον χρηματοοικονομικό γραμματισμό θα αυξήσει την ευαισθητοποίηση των πολιτών σχετικά με τον τρόπο καλύτερου σχεδιασμού και χρήσης των αποταμιεύσεών τους, καθώς και σχετικά με τον τρόπο κατανόησης των επενδυτικών κινδύνων και ευκαιριών.

Πέρα από τη γνώση, οι πολίτες χρειάζονται επίσης απλές και προσβάσιμες επενδυτικές ευκαιρίες.
Για την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος, η σημερινή δέσμη μέτρων περιλαμβάνει επίσης ένα σχέδιο στρατηγικής για τους λογαριασμούς ταμιευτηρίου και επενδύσεων (SIA), με τη μορφή σύστασης της Επιτροπής προς τα κράτη μέλη.

Τα SIA είναι λογαριασμοί που παρέχονται από αδειοδοτημένους παρόχους χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, ακόμη και διαδικτυακά, οι οποίοι επιτρέπουν στους ιδιώτες επενδυτές να επενδύουν σε μέσα κεφαλαιαγορών.

Οι λογαριασμοί αυτοί συνοδεύονται συχνά από φορολογικά κίνητρα και απλουστευμένες φορολογικές διαδικασίες, γεγονός που τους καθιστά ελκυστική επιλογή για τους πολίτες.

Οι SIA θα προωθήσουν μια ισχυρότερη επενδυτική νοοτροπία μεταξύ των πολιτών της ΕΕ και θα μεταμορφώσουν τον τρόπο με τον οποίο συνεργάζονται με τις κεφαλαιαγορές.

Oι SIA μπορούν να επιτρέψουν στους πολίτες να επιτύχουν υψηλότερες αποδόσεις των αποταμιεύσεών τους, σε σύγκριση με τη διατήρησή τους σε τραπεζικές καταθέσεις, διατηρώντας παράλληλα τον πλήρη έλεγχο των χρηματοπιστωτικών προϊόντων ή των οικονομικών τομέων στους οποίους επιλέγουν να επενδύσουν.

Ενώ οι επενδύσεις ενέχουν κινδύνους, η διαχείρισή τους μπορεί να γίνει μέσω της διαφοροποίησης και μιας μακροπρόθεσμης επενδυτικής προσέγγισης.

Μεταφέροντας μέρος των αποταμιεύσεών τους σε πιο παραγωγικές επενδύσεις, οι πολίτες μπορούν επίσης να διευκολύνουν τη χρηματοδότηση των επιχειρήσεων, προωθώντας την οικονομική ανάπτυξη και τη δημιουργία θέσεων εργασίας σε ολόκληρη την Ευρώπη, σύμφωνα με τους στόχους της Ένωσης Αποταμιεύσεων και Επενδύσεων.

Οι επενδύσεις στην ευρωπαϊκή οικονομία τους επιτρέπουν να συμβάλλουν στο θεματολόγιο της ΕΕ για την ανταγωνιστικότητα και να επωφελούνται από αυτό.

Σε ορισμένες χώρες της ΕΕ έχουν ήδη τεθεί σε εφαρμογή SIA, αν και τα ειδικά χαρακτηριστικά αυτών των πρωτοβουλιών μπορεί να διαφέρουν σημαντικά. Σήμερα, η Επιτροπή συνιστά στα κράτη μέλη να θεσπίσουν SIA εκεί όπου δεν υπάρχουν ακόμη και να ενισχύσουν τα υφιστάμενα πλαίσια ενσωματώνοντας βέλτιστες πρακτικές από ολόκληρη την Ευρώπη και παγκοσμίως. Με βάση αυτές τις επιτυχημένες εμπειρίες, η Επιτροπή θεωρεί ότι η SIA θα πρέπει να περιλαμβάνει διάφορα βασικά χαρακτηριστικά, ιδίως:

Ευρύ φάσμα παρόχων: Ένα ευρύ φάσμα αδειοδοτημένων παρόχων χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών (όπως τράπεζες, επιχειρήσεις επενδύσεων, νεομεσίτες), συμπεριλαμβανομένων των διασυνοριακών, θα πρέπει να είναι σε θέση να προσφέρουν SIA, ενισχύοντας τον ανταγωνισμό και την καινοτομία.

Απλότητα: Οι πάροχοι θα πρέπει να προσφέρουν μια απλή, αξιόπιστη και εύκολα προσβάσιμη εμπειρία χρήστη για τους ιδιώτες επενδυτές, τόσο εντός όσο και εκτός διαδικτύου, η οποία καθιστά απρόσκοπτη την αγορά και την πώληση περιουσιακών στοιχείων στο πλαίσιο ενός SIA.

Ευελιξία: Οι ιδιώτες επενδυτές θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να ανοίγουν πολλαπλούς λογαριασμούς, μεταξύ άλλων με διαφορετικούς παρόχους, και δεν θα πρέπει να αντιμετωπίζουν υπερβολικά τέλη ή επαχθείς διαδικασίες κατά τη μεταβίβαση των χαρτοφυλακίων τους.

Ευρείες επενδυτικές ευκαιρίες: Oi SIA θα πρέπει να προσφέρουν επενδύσεις σε διάφορα προϊόντα, όπως μετοχές, ομόλογα και επενδυτικά κεφάλαια, επιτρέποντας στους πολίτες να διαφοροποιούν τα χαρτοφυλάκιά τους μεταξύ κατηγοριών περιουσιακών στοιχείων, εκδοτών, γεωγραφικών περιοχών κατασκευαστών και προφίλ κινδύνου, αποκλείοντας παράλληλα τα προϊόντα υψηλού κινδύνου ή τα σύνθετα προϊόντα.

Οι πάροχοι SIA ενθαρρύνονται να παρέχουν στους πολίτες επενδυτικές επιλογές που τους επιτρέπουν να διοχετεύουν τις επενδύσεις τους στην οικονομία της ΕΕ για να συμβάλουν στις στρατηγικές προτεραιότητες της ΕΕ.

Φορολογικά κίνητρα: Είναι καίριας σημασίας για την ενθάρρυνση των ΣΘΚ και την επίτευξη ευρύτερης συμμετοχής των ιδιωτών επενδυτών. Τα φορολογικά κίνητρα θα πρέπει να είναι καλά στοχευμένα και απλά για να τα κατανοούν και να τα εφαρμόζουν οι ιδιώτες επενδυτές, οι πάροχοι SIA και οι φορολογικές διοικήσεις.

Απλουστευμένη φορολογική διαδικασία: Οι εξορθολογισμένες φορολογικές διαδικασίες, συμπεριλαμβανομένης της εξάρτησης από παρόχους SIA για φορολογικές δηλώσεις, μπορούν να ωφελήσουν σε μεγάλο βαθμό τους ιδιώτες επενδυτές.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα συνεργαστεί στενά με τα κράτη μέλη και τα ενδιαφερόμενα μέρη για την εφαρμογή της στρατηγικής για τις χρηματοοικονομικές γνώσεις και την παρακολούθηση της υιοθέτησης της σύστασής της για έναν λογαριασμό αποταμιεύσεων και επενδύσεων, ώστε να διασφαλιστεί ότι οι πολίτες της Ευρώπης αισθάνονται σίγουροι για τη διαχείριση των χρημάτων και των αποταμιεύσεών τους, έχουν καλύτερη πρόσβαση σε επενδυτικές ευκαιρίες και ευδοκιμούν οικονομικά.

Α.Χ.Α ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ